Hohenschonhaus- Hackeschener Markt

Ondanks de voorspelde regendag bleek deze ochtend de warmste dag van onze vakantie aan te breken. Niemand die daarom klaagt. We lieten echter de kinderen nog even uitslapen en gingen met ons tweetjes naar Hohenschonhaus, de oude gevangenis van Berlijn na de oorlog, in Sovjet en DDR tijd.  
Eerst bezochten we de tentoonstelling in het oude gebouw met veel verhalen en objecten, om daarna samen met een Engelstalige gids de gevangenis te bezoeken in kleine groep. 
Dit gebouw bevond zich te midden van allerlei andere Stasi gebouwen, waar oa ook alle afluisterapparatuur in het grootste geheim werd gemaakt. Hierdoor wisten Berlijners eigenlijk niets af van deze gevangenis, tot 1989 verborgen en afwezig op de stadskaarten. Nooit werd er een gevangene gezien, want die kwamen in anonieme bestelwagens met verklede chauffeurs (zogezegde bakkers, viswinkels,…) tot in een garage gereden en pas met gesloten poort werd de gevangene, geblinddoekt en na ritjes rond te hebben gereden de gevangenis binnengebracht. 
 In de Sovjetjaren was de behandeling van de gevangene dramatisch en met veel overlijdens tot gevolg, die nabij in bomkraters  werden begraven, waardoor het ondergrondse water vervuild werd. De kelder waar de cellen waren loopt bij regenval nog steeds onder, waardoor de gevangenen in zeer vochtige kleine overbevolkte cellen verbleven, en rotte voeding te eten kregen. 
 In DDR tijd werd fysieke mishandeling afgezworen, en vervangen door psychologische mishandeling, waardoor 95% van de gevangenen uiteindelijk alles bekenden wat men maar wou. Veelal in isolatiecellen gestoken, met geregelde ondervragingen, wat hun enig contact vaak was met mensen. Zelfs wanneer ze met drie in een cel zaten, zaten er twee verraders tussen, twee om de ene zijn verhaal te checken met het verraad van de andere, met andere woorden zelfs met meerderen, zat je eigenlijk in isolatie.

Dit was maar een tijdelijke gevangenis, van hieruit kreeg je dan een summier proces met vaak jaren gevangenisstraf (of zelfs de doodstraf bij verraad) in Sovjettijd vloog je naar de goelag. Ook je familie en vrienden werden erbij betrokken (ouders van tieners die wilden vluchten naar het Westen en hun kind niet hadden aangegeven kregen zo zware gevangenisstraffen. Je daden hadden zoveel gevolgen dat je na deze periode zo mak als een lammetje werd, maar voor je hele leven een psychologische hulpeloosheid kende waarvoor je ook geen enkele therapie kreeg. Kortom, heel pakkend waargebeurde getuigenissen.

 En het cynische is dat na de val van de muur en de hereniging, niemand hiervoor gestraft werd, want psychologische mishandeling bleek niet strafbaar, en de oudste fysieke misdaden waren al lang verjaard. In tegendeel, ze hadden extra politie en ambtenaren nodig en werden de oude Stasi agenten gewoon ingelijfd in het nieuwe staatsapparaat… toch wel praktijken die ons herinneren wat er deze week nog in Wit-Rusland gebeurde, zo ver is het allemaal niet.

Na dit indrukwekkende bezoek haalden we de kinderen op en gingen we naar de Hackescher markt, leuke buurt met huizen met binnentuintjes, mooie ambachtelijke winkels en veel volk. Van daaruit passeerden we langs de grote synagoge van Berlijn, en het mooie gebouw van de Post.
Koen reed dan met de bus naar de gedenkstatte voor graaf Von Stauffenberg, de man die een mislukte aanslag op Hitler pleegde, en op die plek werd terechtgesteld. De rest van het gezin ging nog even rondneuzen in de Mall of Berlin, waar we dan nog een laatste Bobodrankje meenamen. We zagen zeer donkere wolken op de stad afkomen en namen nog snel een bus naar huis. We waren vijf minuten thuis toen de hemelsluizen opengingen, dus nog tijd voor een laatste zwembeurt, want morgen gaan we naar een ander hotel. We zullen ons huisje zeker missen.

Voor het inpakken genoten we nog van een vierkante pizza in de hippe Lola Pizzaiola.